مهدیه آمل

«حجاب»؛ آرمانِ شهیدان

«مسئله‌ی حجاب به معناى منزوى کردن زن نیست. اگر کسى چنین برداشتى از حجاب داشته باشد، برداشتى است کاملاً غلط و انحرافى.» ۱۳۶۸/۱۰/۲۶ رهبر انقلاب به مناسبت‌های گوناگون درباره‌ی اثرات حجاب بر رشد و تعالی جامعه‌ی زنان سخن گفته و توصیه‌های مهمی برای ترویج و تبیین مسئله‌ی حجاب اسلامی داشته‌اند که نکات مهم این سخنان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه بازخوانی می‌شود.

* حجاب عاملِ حفظ کرامت زن است
اولین اثر حجاب حفظ کرامت زن است، آنهایی که ارزش زن را، آرایش و جلوه‌گری او می‌دانند «باید از خودشان دفاع کنند که چرا زن را تا این حد پایین می‌آورند و تذلیل میکنند!؟... هیچ مکتبی به‌قدر اسلام، ارزش و کرامت انسان را والا نمیداند.» ۱۳۷۱/۹/۲۵ از سوی دیگر حجاب «مایه‌ی تشخص و آزادی زن است... مایه‌ی اسارت زن نیست.» ۱۳۹۱/۲/۲۳ زیرا «آزادی در منطق اسلامی معنائی دارد، غیر از آن معنائی که آزادی در منطق غرب دارد.»۱۳۹۰/۷/۲۴ «نگاه فرهنگ غربی به زن یک نگاه اهانت‌آمیز است. اسم آن را آزادی میگذارند، لکن در حقیقت آزادی نیست.» ۹۱/۴/۲۱ در این نگاه «زن را به عنوان وسیله التذاذ مردان معرفی کردند و اسمش را آزادی زن گذاشتند!» ۱۳۷۱/۹/۲۵ لذا «ما که روی حجاب این‌قدر مقیدیم، به خاطر این است که حفظ حجاب به زن کمک میکند تا بتواند به آن رتبه‌ی معنوی عالی خود برسد.» ۱۳۷۰/۱۰/۴

* حجاب زمینه‌ساز امنیتِ زنان
اثر بعدی این است که «خودِ این حجاب، یکی از وسایل امنیت است. با حجاب زنِ مسلمان، هم خود زنِ مسلمان امنیت پیدا میکند و هم مردان مسلمان امنیت پیدا میکنند.» ۱۳۷۵/۱۲/۲۰ در واقع «حجاب اسلامی وسیله‌ی مصونیّت زن است؛ حجاب وسیله‌ی محدودیّت زن نیست.» ۱۳۹۶/۱۲/۱۷ «حجاب به هیچ وجه مانعی و محدودیتی برای ورود زن در عرصه‌های گوناگون علمی، فرهنگی، سیاسی، مبارزاتی، انقلابی و نظامی ایجاد نمی‌کند.» ۱۳۷۶/۴/۳۰ برای اینکه «زن بتواند کار خود را در جامعه انجام دهد، مرد هم بتواند مسؤولیتهای خود را انجام دهد، اسلام حجاب را معیّن کرده است.» ۱۳۷۵/۱۲/۲۰ از سوی دیگر «آن جایی که زن را به عریانی و برهنگی نزدیک میکنند، در درجه‌ی اوّل، امنیت از خود زن و در درجه‌ی بعد، از مردان و جوانان گرفته خواهد شد.» ۱۳۷۵/۱۲/۲ الگوسازی از دیگر آثار حفظ حجاب است؛ موضوعی که در عرصه‌ی ورزش بانوان با حضور ورزشکاران محجبه‌ی مسلمان عملی شده است: «شما با نمایش شخصیت و هویّت زن مسلمان ایرانی نشان دادید که در میادین ورزشی نیز یک زن مسلمان می‌تواند با حفظ حجاب و حدود دینی، حضوری مقتدر و عزت‌آفرین داشته باشد.» ۱۳۹۲/۸/۲۰

* حساسیت اسلام نسبت به اختلاط مرد و زن
بنابراین حجاب مانع فعالیت زنان نیست: «در همین انقلاب خود ما، در بعضی از نقاط کشور، زنها زودتر از مردها اجتماع راه انداختند.» ۱۳۹۱/۲/۲۳ و در این زمینه «امام فرمودند: اگر زنان در این نهضت همکاری نمیکردند، انقلاب هم پیروز نمیشد.» ۱۳۷۹/۶/۳ البته باید توجه داشت «بعضی میگویند چون فعّالیت اجتماعی اجازه نمیدهد به خانه و شوهر و فرزند برسیم، پس فعّالیت اجتماعی نباید بکنیم. بعضی میگویند چون خانه و شوهر و فرزند، اجازه نمیدهد فعّالیت اجتماعی بکنیم، پس شوهر و فرزند را باید رها کنیم. هر دو غلط است.» ۱۳۷۵/۱۲/۲۰ آنچه مشخص و قطعی است ، این است که اسلام نسبت به اختلاط مرد و زن حساس است: «اگر این حسّاسیتِ اسلام نسبت به روابط و نوع اختلاط مرد و زن رعایت شود، همه‌ی کارهایی که مردان می‌توانند در عرصه‌ی اجتماعی انجام دهند، زنان هم - اگر قدرت جسمانی و شوق و فرصتش را داشته باشند - می‌توانند انجام دهند.» ۱۳۷۶/۲/۱۷

* در بحث حجاب از هجوم تبلیغاتی غرب تأثیر نپذیرید
امروز حرکت در جهت تضعیف هویت اسلامی زن مسلمان و فرهنگ حجاب و عفاف بانوان یکی از توطئه‌های اصلی دشمنان است: «پولهای زیادی خرج میکنند، فعّالیّت زیادی میکنند، صدها رسانه را -از انواع و اقسام رسانه‌ها- به کار میگیرند برای اینکه بتوانند روی این نقطه‌ی حسّاس، [یعنی] نقطه‌ی هویّت مستقلّ فرهنگیِ زنِ مسلمان، اثرگذاری کنند؛ دشمنان ما واقعاً خودشان را در خارج از کشور [برای این کار] میکشند؛ از طُرق مختلف؛ حالا چقدر پول خرج میشود برای اینکه بتوانند این تلویزیون‌ها و این رادیوها و این فضای مجازی و این سایت‌های اینترنتی را به کار بیندازند -مدام تبلیغ بکن، بگو، بگو، صد بار- که چه بشود؟ که نتیجه‌اش بالاخره این بشود که مثلاً فرض کنید چهار دختر فریب بخورند و در خیابان حجابشان را بردارند.» ۱۳۹۶/۱۲/۱۷ و البته برخی هم در داخل پازل دشمن را تکمیل می‌کنند: «ناگهان شما می‌بینید از دهان یک گروهی از افرادی که جزو خواص محسوب میشوند، مسئله‌ی «حجاب اجباری» مطرح میشود؛ معنایش این است که یک عدّه‌ای نادانسته -حالا من میگویم نادانسته؛ ان‌شاءالله نادانسته است- همان خطّی را دنبال میکنند که دشمن با آن‌همه خرج نتوانسته است آن خط را در کشور به نتیجه برساند؛ همان خط را دارند دنبال میکنند.» ۱۳۹۶/۱۲/۱۷

برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف باید دانست «اسلام انسان را شناخته است که حکم حجاب را داده، حکم عدم اختلاط زن و مرد را داده.» ۱۳۹۴/۸/۲۰ و در همین راستا «امام در مقابل یک منکر واضحی که به‌وسیله‌ی پهلوی و دنباله‌های پهلوی در کشور به وجود آمده بود، مثل کوه ایستاد، گفت باید حجاب وجود داشته باشد. » ۱۳۹۶/۱۲/۱۷ در نتیجه «حکومت اسلامی موظّف است در مقابل حرام بایستد، در مقابل گناه بایستد.» ۱۳۹۶/۱۲/۱۷ لذا «هر حرکتی که برای دفاع از زنان انجام میگیرد، باید رکن اصلی آن رعایت عفاف زن باشد.» ۱۳۷۶/۷/۳۰

* فلسفه و فواید حجاب را بگویید
بانوان انقلابی می‌توانند در عرصه‌های گوناگون به تبلیغ و تبیین و دفاع از فرهنگِ حجاب و عفاف بپردازند. لازمه‌ی اقدام صحیح در این عرصه اما این است که در مباحث نظری سعی کنیم «هیچ بحثی در زمینه‌های مربوط به پوشش زن، از هجوم تبلیغاتی غرب متأثر نباشد.» ۱۳۷۰/۱۰/۴ و از سوی دیگر «گفتمان اسلامی در مورد زن را بایست با روحیّه‌ی تهاجم، طلبگارانه مطرح کرد. اگر آنها [غربی‌ها] گفتند که شما چرا به زن برای اینکه بتواند بی‌حجاب بگردد آزادی نمیدهید، باید گفت شما چرا این آزادی مضرّ و دهشتناک را میدهید.» ۱۳۹۲/۲/۲۱ لازمه‌ی دیگر هم این است که «شما درباره‌ی حجاب بنشینید واقعاً تحقیق کنید، فکر کنید، از لحاظ دینی هم مثلاً درباره‌اش بحث کنید، یا از بحثهایی که شده استفاده کنید.» ۱۳۷۷/۱۲/۴ کسانی هستند که «از حکم حجاب و فلسفه‌ی حجاب و فواید حجاب اطّلاعی ندارند،» ۱۳۷۷/۱۲/۴ باید «اینها را با حجاب آشنا کرد.» ۱۳۷۷/۱۲/۴ لذا به عنوان یک فعالیت تبلیغی «شما ذهن این دختر جوان، یا این زن جوان را با اهمیت حجاب آشنا کنید؛ یعنی به او تفهیم کنید که حجاب از لحاظ شرعی و از لحاظ منطقی این است. در ذهن او، استدلال صحیح را در مورد رعایت حجاب راسخ کنید.» ۱۳۷۷/۱۲/۴ شما به عنوان بانوان محجبه «می‌گویید: "ما با این حجاب، احساس آسایش می‌کنیم و این لباسِ مشارکت ماست"! بله؛ کاملاً تعبیر درست و خوبی است... این را هرچه بیشتر بیان کنید و بگویید.» ۱۳۷۷/۷/۱۸ بانوان مسئولیت معرفی برکات حجاب را برعهده دارند و باید نشان بدهند که «زن مسلمان زنی است که هم دین خود را، حجاب خود را، زنانگی خود را، ظرافتها و رقّتها و لطافتهای خود را حفظ میکند؛ هم از حق خود دفاع میکند؛ هم در میدان معنویت و علم و تحقیق و تقرّب به خدا پیشروی میکند.» ۱۳۷۹/۶/۳۰ باید «از لحاظ اجتماعی روی مسأله‌ی کیفیّت حجاب تکیه کنید؛ به ترویج دیدگاه خودتان بپردازید.» ۱۳۷۷/۱۲/۴ و در محیط دانشگاهی هم «خانمهای دانشجو و استاد باید بکوشند روحیه و فرهنگ اسلامی را ترویج کنند. اجازه ندهید به کسانی که نسبت به حجاب اسلامی یا زنان و دانشجویان دخترِ مسلمان بی‌احترامی کنند.» ۱۳۷۱/۹/۲۵ در خصوص امر به معروف و نهی از منکر هم «گفتن و تذکّر دادن، خوب است. چه اشکال دارد با اخلاقِ خوب تذکّر دهند؟» ۱۳۸۲/۲/۲۲ اما «انسان باید با «رفق» عمل کند؛ برای اینکه بتواند با محبّت آن حقایق را در دلها و در ذهنها جا بدهد و جایگزین کند.» ۱۳۷۸/۱/۱۳ کلام پایانی اینکه «دیدید در وصیّت‌نامه‌های شهدا چقدر درباره‌ی حجاب توصیه شده؛ خب، حجاب یک حکم دینی است؛ این آرمان شهیدان فراموش نشود.» ۱۳۹۵/۷/۵