مهدیه آمل

جایگاه اربعین حسینی از دیدگاه مقام معظم رهبری

مقدمه:
جایگاه اربعین حسینی از دیدگاه مقام معظم رهبری را با موضوعات، اهمیت اربعین و خصوصیت شهداء اربعین، رمز زنده‏ ماندن واقعه‌‏ى عاشورا از دیدگاه معظم له، تقویت بنیه دفاعی اسلام، بی‌ثمر ماندن توطئه دشمنان، پیام و عبرت اربعین برای رهروان واقعی سید الشهدا (علیه السلام) و تشکر رهبری از ملت مهمان نواز عراق را در این مقاله اشاره می کنیم.

اهمیت اربعین از دیدگاه مقام معظم رهبری
صرف اینکه چهل روز از شهادت شهید می‌گذرد، چه خصوصیتی دارد؟ اربعین خصوصیتش به خاطر این است که در اربعین حسینی یاد شهادت حسین علیه السلام زنده شد و این چیز بسیار مهمی است.

شما فرض کنید اگر این شهادت عظیم در تاریخ اتفاق می افتاد یعنی حسین بن علی و بقیه شهیدان در کربلا شهید می شدند، اما بنی امیه موفق می شدند همان‌طور که خود حسین را و یاران عزیزش را از صفحه روزگار برافکندند و جسم پاکشان را در زیر خاک پنهان کردند، یاد آنها را هم از خاطره نسل بشر در آن روز و روزهای بعد محو کنند.

ببینید در این صورت آیا این شهادت فایده‌ای برای عالم اسلام داشت؟ یا اگر هم برای آن روز یک اثری می‌گذاشت، آیا این خاطره در تاریخ هم، برای نسل‌های بعد هم، برای گرفتاری‌ها و سیاهی‌ها و تاریکی‌ها و یزیدی‌های دوران آینده تاریخ هم اثری روشنگر و افشا کننده داشت؟

اگر حسین(ع) شهید می‌شد، اما مردم آن روز و مردم نسل‌های بعد نمی‌فهمیدند که حسین (ع)شهید شده، آیا این خاطره چه اثری و چه نقشی می‌توانست در رشد و سازندگی و هدایت و برانگیزانندگی ملت‌ها و اجتماعات و تاریخ بگذارد؟اهمیت اربعین از کجاست؟

صرف اینکه چهل روز از شهادت شهید می‌گذرد، چه خصوصیتی دارد؟ اربعین خصوصیتش به خاطر این است که در اربعین حسینی یاد شهادت حسین علیه السلام زنده شد و این چیز بسیار مهمی است.

می‌بینید که هیچ اثری نداشت، بله حسین که شهید می‌شد، خود او به اعلی علیین رضوان خدا می‌رسید، شهیدانی که کسی نفهمید و در غربت، در سکوت، در خاموشی شهید شدند، به اجر خودشان در آخرت رسیدند، روح آنها فتوح و گشایش را در درگاه رحمت الهی به دست آورد.

اما آیا چقدر درس شدند، چقدر اسوه شدند، درس، آن شهیدی می‌شود که شهادت او و مظلومیت او را نسل‌های معاصر و آینده او بدانند و بشنوند، درس و اسوه آن شهیدی می‌شود که خون او بجوشد و در تاریخ سرازیر بشود.

مظلومیت یک ملت آن وقتی می‌تواند زخم پیکر ستم کشیده شلاق خورده ملت‌ها را شفا بدهد و مرهم بگذارد که این مظلومیت فریاد بشود، این مظلومیت به گوش انسان‌های دیگر برسد، برای همین است که امروز ابرقدرتها صدا توی صدا انداختند که صدای ما بلند نشود.

برای همین است که حاضرند پول‌های گزاف خرج کنند تا دنیا نفهمد که جنگ تحمیلی چرا به وجود آمد، با چه انگیزه‌ای، با دست که با تحریک که آن روز هم دستگاه‌های استکباری، حاضر بودند هر چه دارند خرج کنند.
به قیمت این که نام و یاد حسین و خون حسین و شهادت عاشورا مثل درس در مردم آن زمان و ملت‌های بعد باقی نماند و شناخته نشود. البته در اوائل کار درست نمی‌فهمیدند که چقدر مطلب با عظمت است. هر چه بیشتر گذشت، بیشتر فهمیدند.

در اواسط دوران بنی عباس حتی قبر حسین بن علی علیه السلام را ویران کردند، آب انداختند، خواستند از او هیچ اثری باقی نماند.

نقش یاد و خاطره شهیدان و شهادت این است، شهادت بدون خاطره، بدون یاد، بدون جوشش خون شهید، اثر خودش را نمی‌بخشد و اربعین آن روزی است که برافراشته شدن پرچم پیام شهادت کربلا در آن روز آغاز شد و روز بازماندگان شهداست.

حالا چه در اربعین اول، خانواده امام حسین علیه السلام به کربلا آمده باشند و چه نیامده باشند. اما اربعین اول آن روزی است که برای اولین بار زائران شناخته شده حسین بن علی به کربلا آمدند؛

جابربن عبدالله انصاری است و عطیه از اصحاب پیغمبر، از یاران امیر المومنین علیه السلام آمدند آن جا و جابربن عبدالله حتی نابینا بود - آن طور که در نوشته‌ها و اخبار هست - و دستش را عطیه گرفت و برد روی قبر حسین بن علی گذاشت و او قبر را لمس کرد و گریه کرد و با حسین بن علی علیه السلام حرف زد و با آمدن خود و با سخن گفتن خود خاطره حسین بن علی را زنده کرد و سنت زیارت قبر شهداء را پایه گذاری کرد. یک چنین روز مهمی است روز اربعین.

حرکت امام حسین علیه السلام براى اقامه‏‌ى حق و عدل بود:
«انّما خرجت لطلب ‏الاصلاح فى امّة جدّى ارید ان امر بالمعروف و انهى عن ‏المنکر ...»(بحارالانوار، ج 44، ص 329). در زیارت اربعین که یکى از بهترین زیارات است، مى‏‌خوانیم:

«و منح ‏النّصح و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من ‏الجهالة و حیرة الضّلاله».
آن حضرت در بین راه، حدیث معروفى را که از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم نقل کرده‌‏اند، بیان مى‌‏فرمایند:

«ایهاالنّاس انّ رسول‏ اللَّه صلّى ‏اللَّه علیه و آله و سلّم قال: من رأى سلطانا جائرا مستحلّا لحرم ‏اللَّه ناکثا لعهداللَّه مخالفا لسنة رسول ‏اللَّه صلّى ‏اللَّه علیه و آله و سلم یعمل فى عباداللَّه بالاثم والعدوان فلم یغیّر علیه بفعل و لاقول کان حقّا على‏ اللَّه ان یدخله مدخله» (بحارالانوار، ج 44، ص 382).

تمام آثار و گفتار آن بزرگوار و نیز گفتارى که درباره‏‌ى آن بزرگوار از معصومین رسیده است، این مطلب را روشن مى‌‏کند که غرض، اقامه‌‏ى حق و عدل و دین خدا و ایجاد حاکمیت شریعت و برهم زدن بنیان ظلم و جور و طغیان بوده است.

غرض، ادامه‏‌ى راه پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم و دیگر پیامبران بوده است که:
«یا وارث ادم صفوةاللَّه یا وارث نوح نبىّ‏ اللَّه ...»( مفاتیح ‏الجنان، زیارت وارث‏) و معلوم است که پیامبران هم براى چه آمدند: «لیقوم ‏النّاس بالقسط». اقامه‌ى قسط و حق و ایجاد حکومت و نظام اسلامى.

اساساً اهمیت اربعین در آن است که در این روز، با تدبیر الهى خاندان پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم، یاد نهضت حسینى براى همیشه جاودانه شد و این کار پایه‌‏گذارى گردید.

اگر بازماندگان شهدا و صاحبان اصلى، در حوادث گوناگون - از قبیل شهادت حسین‏ بن‏ على علیه ‏السلام در عاشورا - به حفظ یاد و آثار شهادت کمر نبندند، نسل‌هاى بعد، از دستاورد شهادت استفاده‏‌ى زیادى نخواهند برد.

درست است که خداى متعال، شهدا را در همین دنیا هم زنده نگه مى‏‌دارد و شهید به طور قهرى در تاریخ و یاد مردم ماندگار است؛

اما ابزار طبیعى که خداى متعال براى این کار - مثل همه‌‏ى کارها - قرار داده است، همین چیزى است که در اختیار و اراده‌‏ى ماست.
ما هستیم که با تصمیم درست و بجا، مى‌‏توانیم یاد شهدا و خاطره و فلسفه‏‌ى شهادت را احیا کنیم و زنده نگهداریم.

رمز زنده‏ ماندن واقعه‌‏ى عاشورا از دیدگاه مقام معظم رهبری
اگر زینب‏ کبرى‏ سلام ‏اللّه ‏علیها و امام سجّاد صلوات‌‏اللّه‏‌علیه در طول آن روزهاى اسارت - چه در همان عصر عاشورا در کربلا و چه در روزهاى بعد در راه شام و کوفه و خود شهر شام و بعد از آن در زیارت کربلا و بعد عزیمت به مدینه و سپس در طول سال‌هاى متمادى که این بزرگواران زنده ماندند - مجاهدات و تبیین و افشاگرى نکرده بودند و حقیقت فلسفه‌‏ى عاشورا و هدف حسین ‏بن‏ على و ظلم دشمن را بیان نمى‌‏کردند، واقعه‏‌ى عاشورا تا امروز، جوشان و زنده و مشتعل باقى نمى‏‌ماند.

چرا امام صادق علیه ‏الصّلاة والسّلام - طبق روایت - فرمودند:
که هر کس یک بیت شعر درباره‏‌ى حادثه‌‏ى عاشورا بگوید و کسانى را با آن بیت شعر بگریاند، خداوند بهشت را بر او واجب خواهد کرد؟

چون تمام دستگاه‌هاى تبلیغاتى، براى منزوى کردن و در ظلمت نگهداشتن مسأله‌‏ى عاشورا و کلاً مسأله‏‌ى اهل‌‏بیت، تجهیز شده بودند تا نگذارند مردم بفهمند چه شد و قضیه چه بود. تبلیغ، این‏‌گونه است.

آن روزها هم مثل امروز، قدرت‌هاى ظالم و ستمگر، حداکثر استفاده را از تبلیغات دروغ و مغرضانه و شیطنت‌‏آمیز مى‏کردند. در چنین فضایى، مگر ممکن بود قضیه‏‌ى عاشورا - که با این عظمت در بیابانى در گوشه‏‌یى از دنیاى اسلام اتفاق افتاده - با این تپش و نشاط باقى بماند؟ یقیناً بدون آن تلاش‌ها، از بین مى‏‌رفت.

آنچه این یاد را زنده کرد، تلاش بازماندگان حسین‏ بن‏ على علیه‏ السلام بود. به همان اندازه که مجاهدت حسین‏ بن‏ على علیه‏ السلام و یارانش به عنوان صاحبان پرچم، با موانع برخورد داشت و سخت بود.

به همان اندازه نیز مجاهدت زینب علیها السلام و مجاهدت امام سجّاد علیه ‏السلام و بقیه‏‌ى بزرگواران، دشوار بود. البته صحنه آنها، صحنه‌‏ى نظامى نبود؛ بلکه تبلیغى و فرهنگى بود. ما به این نکته‌‏ها باید توجه کنیم.

درس و عبرت اربعین از دیدگاه مقام معظم رهبری

درسى که اربعین به ما مى‏‌دهد، این است که باید یاد حقیقت و خاطره‌‏ى شهادت را در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگه داشت. شما ببینید از اول انقلاب تا امروز، تبلیغات علیه انقلاب و امام و اسلام و این ملت، چه قدر پرحجم بوده است.

چه تبلیغات و طوفانى که علیه جنگ به راه نیفتاد جنگى که دفاع و حراست از اسلام و میهن و حیثیت و شرف مردم بود.

ببینید دشمنان علیه شهداى عزیزى که جانشان - یعنى بزرگ‌ترین سرمایه‏‌شان - را برداشتند و رفتند در راه خدا نثار نمودند، چه کردند و مستقیم و غیرمستقیم، با رادیوها و روزنامه‌ها و مجله‌‏ها و کتاب‌هایى که منتشر مى‏‌کردند، در ذهن آدم‌هاى ساده‌‏لوح در همه جاى دنیا، چه تلقینى توانستند بکنند.

حتّى افراد معدودى از آدم‌هاى ساده‌‏دل و جاهل و نیز انسان‌هاى موجّه و غیرموجّهى در کشور خودمان هم، در آن فضاى ملتهب جنگ، گاهى حرف‌هایى مى‌‏زدند که ناشى از ندانستن و عدم احاطه به حقایق بود.

همین چیزها بود که امام عزیز را برمى‏‌آشفت و وادار مى‏‌کرد که با آن فریاد ملکوتى، حقایق را با صراحت بیان کند.

اگر در مقابل این تبلیغات، تبلیغات حق نبود و نباشد و اگر آگاهى ملت ایران و گویندگان و نویسندگان و هنرمندان، در خدمت حقیقتى که در این کشور وجود دارد، قرار نگیرد، دشمن در میدان تبلیغات غالب خواهد شد.

میدان تبلیغات، میدان بسیار عظیم و خطرناکى است. البته، اکثریت قاطع ملت و آحاد مردم ما، به برکت آگاهىِ ناشى از انقلاب، در مقابل تبلیغات دشمن بیمه هستند و مصونیت پیدا کرده‌‏اند.

از بس دشمن دروغ گفت و چیزهایى را که در مقابل چشم مردم بود، به عکس و واژگون نشان داد و منعکس کرد، اطمینان مردم ما نسبت به گفته‏‌ها و بافته‌‏ها و یاوه‌‏گویی‌هاى تبلیغات جهانى ، بکلى سلب شده است.

دستگاه ظالم جبار یزیدى با تبلیغات خود، حسین‏ بن‏ على علیه‏ السلام را محکوم مى‏‌ساخت و وانمود مى‌‏کرد که حسین‏ بن ‏على علیه‏ السلام کسى بود که بر ضد دستگاه عدل و حکومت اسلامى و براى دنیا قیام کرده است.!

بعضى هم، این تبلیغات دروغ را باور مى‏‌کردند. بعد هم که حسین ‏بن ‏على علیه‏ السلام، با آن وضع عجیب و با آن شکل فجیع، به وسیله‌‏ى دژخیمان در صحراى کربلا به شهادت رسید، آن را یک غلبه و فتح وانمود مى‏‌کردند! اما تبلیغات صحیح دستگاه امامت، تمام این بافته‏‌ها را عوض کرد. حق، این‌گونه است.

از دیگاه رهبری اربعین یکی از مصادیق اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة
یکی از مصادیق قوّت را امروز دنیای اسلام دارد مشاهده میکند و آن، راه‌پیمایی اربعین است؛ وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة.(1)

راه‌پیمایی اربعین قوّت اسلام است، قوّت حقیقت است، قوّت جبهه‌ی مقاومت اسلامی است که این ‌جور اجتماع عظیم میلیونی راه می‌افتند به سمت کربلا، به سمت حسین، به سمت قلّه و اوج افتخار فداکاری و شهادت که همه‌ی آزادگان عالم باید از او درس بگیرند.

از روز اوّل هم که اربعینی به وجود آمد، اهمّیّت اوّلین اربعین به همین اندازه بود. اهمّیّت اربعینِ اوّل این بود که رسانه‌ی پُرقدرت عاشورا است. از روز عاشورا تا روز اربعین -بنا بر یک روایت روزی است که اهل‌بیت برگشتند به کربلا- این چهل روز، چهل روزِ فرمانروایی منطقِ حق در میان دنیای ظلمانی حاکمیّت بنی‌امیّه و سفیانی‌ها بود.

رسانه‌ی حقیقی [یعنی] فریاد زینب کبری، فریاد حضرت سجّاد؛ در کجا؟ در کوفه، در شام، در آنجایی که ظلمات محض بود؛ اینها بزرگ‌ترین رسانه بود. همینها بود که عاشورا را نگه داشت، همینها بود که عاشورا را به امروز رساند.

تاریخ و ریشه‌ی این روز اربعین و ماجرای اربعین این است. آن روز اهل‌بیت (علیهم‌ السّلام) طوفانی به پا کردند با این حرکت چهل‌روزه؛ یک طوفان به پا شد در آن اختناق عجیب.

در آن روزگار، اختناق این قدر است که دور‌وبر امام حسین، فرزند پیغمبر، نوه‌ی پیغمبر، جگرگوشه‌ی زهرای اطهر، ۷۲ نفر بیشتر باقی نمیمانند.

در یک چنین روزگاری، ماجرای توّابین را در کوفه به وجود آورد، مدینه را منقلب کرد، شام را منقلب کرد، به طوری که رژیم سفیانی برافتاد؛ این حرکت عظیم اربعینیِ زینب کبری و اهل‌بیت (علیهم‌ السّلام) بود.

تاثیر اربعین در بی‌ثمر ماندن توطئه دشمنان از دیدگاه مقام معظم رهبری
از دَه‌ها کشور در راه‌پیمایی اربعین شرکت میکنند و میهمان مردم عراق میشوند، سعی کنیم در این راه‌پیمایی پیوندهای مستحکم بین برادران مسلمان را بیشتر کنیم؛ پیوند بین عراقی و غیر عراقی، پیوند بین شیعه و سنّی، پیوند بین عرب و فارس و تُرک و کُرد؛ این پیوندها مایه‌ی سعادت است، این پیوندها آیت رحمت پروردگار است.

دشمن سعی در تفرقه دارد که نتوانسته است و به حول و قوّه‌ی الهی نخواهد توانست. ما -ایران و عراق- دو ملّت هستیم متّصل به یکدیگر؛ تن‌های ما، دلهای ما، جانهای ما به یکدیگر متّصل است؛ آنچه این اتّصال را ایجاد کرده است.

ایمان بِالله و محبّت به اهل‌بیت (علیهم ‌السّلام) است، محبّت به حسین‌بن‌علی (علیه‌السّلام) است؛ روزبه‌روز هم این زیاد خواهد شد ان‌شاءالله. دشمنان توطئه میکنند امّا توطئه‌ی دشمنان اثری نخواهد کرد.

از شروع انقلاب اسلامی تا امروز، چهل سال است که آمریکا و اذناب آمریکا و دستیاران آمریکا و مزدوران آمریکا علیه جمهوری اسلامی نقشه میکشند، فعّالیّت میکنند، پول خرج میکنند، تهدید میکنند، تحریم میکنند.

به کوری چشم آنها جمهوری اسلامی در این چهل سال از یک نهال باریک تبدیل شده است به یک درخت تناور که «اَصلُها ثابِتٌ وَ فَرعُها فِی السَّماء».(2)

ان‌شاءالله این شعاری که شما میدهید علیه آمریکا، علیه رژیم صهیونیستی، علیه دشمنان و مستکبرین، در آینده‌ی نه چندان دوری تحقّق پیدا خواهد کرد و ان‌شاءالله شما موفّق خواهید شد.

حماسه راهپیمایی اربعین, وحدت اسلامی, نقشه دشمن, نظام جمهوری اسلامی ایران, استقرار نظام جمهوری اسلامی, راز ماندگاری نظام جمهوری اسلامی

تشکر مقام رهبری از مهمانوازی عراقی ها در اربعین
از صمیم قلب، خودم و از طرف ملّت بزرگ ایران تشکّر میکنم، هم از شما موکب‌داران که در ایّام اربعین کرامت را و رحمت و مودّت را به منتهادرجه رسانده‌اید، هم از همه‌ی ملّت بزرگ عراق و هم از مسئولین در دولت عراق که امنیّت را و فضا را و زمینه را فراهم کرده‌اند.

هم بخصوص از علمای بزرگوار و مراجع عظام عراق که فضای زیارت را، فضای برادری بین آحاد مردم و بین دو ملّت را فراهم کرده‌اند؛ حقیقتاً جای تشکّر دارد. آنچه برای ما نقل میشود از رفتار شما برادران عزیز عراقی در مواکبِ میانِ راه و رفتار کریمانه‌ی شما با زائران حسینی، چیزهایی است که نظیر ندارد.

در دنیای امروز این چیزها نظیر ندارد. همچنان که خود راه‌پیمایی اربعین در تاریخ نظیر ندارد، رفتار کریمانه‌ی شما هم حقیقتاً نظیر و شبیهی ندارد. شما کرامت اسلامی و کرامت عربی را در رفتار خودتان و اعمال خودتان نشان داده‌اید و همه به عشق سیّدالشهدا (سلام ‌الله ‌علیه) است، به عشق حسین‌بن‌علی است.

از روی عشق و علاقه‌ای که به امام حسین دارید، پای زائر امام حسین را شست‌وشو میدهید، بدن او را در خستگی‌های شدید کمک میکنید، مالش میدهید، به او غذا میدهید، به او جای خواب میدهید، چون زائر حسین است.

این عشق به حسین‌بن‌علی‌ یک امر استثنائی است؛ شبیه این را در هیچ جا، در هیچ زمان سراغ نداشتیم و نداریم. و امیدواریم خداوند متعال این عشق را در دلهای شما، در دلهای ما روزبه‌روز افزایش بدهد.

البتّه این توفیقی که شما در این زمینه پیدا کرده‌اید هم یک رحمتی از سوی پروردگار است به شما؛ این توفیقی که شما به دست آورده‌اید برای پذیرایی از میهمانان امام حسین (علیه‌السّلام)، خیلی چیز باارزشی است؛ این نعمت الهی است، این رحمت الهی است، این را هم باید قدر دانست و میدانیم که شماها قدر میدانید.

نتیجه:
آنچه از جایگاه اربعین حسینی از دیدگاه مقام معظم رهبری آموختیم این است که:
1.پیادر روی اربعین موجی است که در دل دشمنان وحشت می اندازد پس به همین اندازه به اسلام خدمت کنیم.
2.تقویت بنیه ی دفاعی اسلام از مصادیق آیات قرآن است یعنی پیاده روی تقویت بنیه دفاعی می باشد.
3. همه ی زوار و زائرین ایرانی از مهمانوازی عراقی ها در اربعین حسینی تشکر و قدر دانی نمایند

پی نوشت:
۱ ) سوره مبارکه الأنفال آیه ۶۰
وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ وَمِن رِباطِ الخَیلِ تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُم وَآخَرینَ مِن دونِهِم لا تَعلَمونَهُمُ اللَّهُ یَعلَمُهُم ۚ وَما تُنفِقوا مِن شَیءٍ فی سَبیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیکُم وَأَنتُم لا تُظلَمونَ
هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها [= دشمنان‌]، آماده سازید! و (همچنین) اسبهای ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید! و (همچنین) گروه دیگری غیر از اینها را، که شما نمی‌شناسید و خدا آنها را می‌شناسد! و هر چه در راه خدا (و تقویت بنیه دفاعی اسلام) انفاق کنید، بطور کامل به شما بازگردانده می‌شود، و به شما ستم نخواهد شد!
2.سوره مبارکه ابراهیم آیه ۲۴
أَلَم تَرَ کَیفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصلُها ثابِتٌ وَفَرعُها فِی السَّماءِ
آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه‌ای تشبیه کرده که ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!

منبع:
برگزیده بیانات حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالى) درتاریخ 29/ 06/ 68
بیانات در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه امام‌حسین(ع)در تاریخ ۱۳۹۸/۰۷/۲۱
بیانات در دیدار جمعی از موکب‌داران عراقی در تاریخ ۱۳۹۸/۰۶/۲۷
* این مقاله در تاریخ 1401/6/8 بروز رسانی شده است

منبع : سایت راسخون