مهدیه آمل

کتاب‌هایی که برای شناخت حضرت فاطمه (س) باید خواند

تاریخ اسلام همواره برهه‌های مهمی داشته که شناخت آن کمک شایانی به درک ماهیت اسلام می‌کند و از این رهگذر می‌توانیم مسئولیت‌های خود را در شرایط امروز بشناسیم و به آن‌ها عمل کنیم.

ماه‌های بعد از رحلت پیامبر (ص) تا شهادت حضرت زهرا (س) دوران حساسی در تاریخ اسلام محسوب می‌شود. این دوره چنان مهم است که حوادث بعدی مانند سکوت 25 ساله امام علی (ع)، صلح امام حسن (ع) و واقعه عاشورا از پیامدهای آن است.

این دوره 95 روزه با نام حضرت زهرا (س) گره خورده است و برای بررسی علل حوادث نام برده شده، نمی‌توان نامی از آن حضرت نبرد. از طرفی کمبود منابع تحلیلی مناسب تا حدی درک این دوره را سخت کرده است. با این حال آثاری در رابطه با حضرت زهرا (س) به نگارش درآمده است که می‌تواند تا حدی ما را با شخصیت این بانوی بزرگ اسلام آشنا کند.

در ادامه به معرفی تعدادی از این آثار پرداخته‌ایم:

«زندگانی حضرت زهرا (ع)»

در میان انبوه آثاری که در معرفی شخصیت حضرت زهرا (س) به ذکر مصائب آن حضرت بسنده می‌کنند، حضور کتابی نظیر «زندگانی حضرت زهرا (س)» که نهایت تلاش خود را در معرفی جامع خصایل، فضائل و موقعیت تاریخی و سیاسی آن بانوی بزرگ اسلام دارد، حضوری ارزنده و چشمگیر است. این کتاب، ترجمه اثر معروف «حیاة سیدة النساء فاطمة الزهرا (س)» نوشته محقق نامدار «باقر شریف قریشی» است که به خوبی از پس تبیین ابعاد مختلف شخصیتی آن حضرت برآمده و نظری چند بعدی به آن افکنده است.

«زندگانی حضرت زهرا (ع)»، به قلم «باقر شریف قرشی» و ترجمه «محمدرضا مهری» در 416 صفحه نوشته و توسط «بنیاد معارف اسلامی» منتشر شده است.

«فاطمه نگین جهان و جنان»

حضرت فاطمه (س) در کتاب های تفسیری، حدیثی و تاریخی اهل سنت، جایگاه جلیل و جامعی دارد. در فصل اول کتاب «فاطمه نگین جهان و جنان»، با بهره گیری از تفاسیر قدیمی اهل سنت، بیش از 100 آیه قرآن که درباره آن حضرت نازل شده، آورده شده است.

در فصل دوم، به زندگی آن بانوی بی بدیل و حوادث پس از ارتحال رسول الله (ص) از منابع دست اول اهل سنت پرداخته شده است.

در فصل سوم این پرسش پاسخ داده شده است که چرا سید مظلومان، امیرمؤمنان (ع) هنگام حمله به خانه اش سکوت اختیار کرد؟

«فاطمه نگین جهان و جنان»، تألیف «محمدرضا رمزی اوحدی» است که در 280 صفحه توسط «مؤسسه شهید احمد کاظمی» منتشر شده است.

«معارف فاطمی: گزیده ای از احادیث نورانی حضرت فاطمه زهرا (ع)»

این کتاب شامل احادیثی به نقل از فاطمه زهرا (س) در موضوعات مختلف اخلاقی و اعتقادی است. در ابتدای این کتاب، به بررسی ابعاد معنوی و نورانی فاطمه زهرا (س) مانند خلقت نوری ایشان پرداخته شده و آثار محبت و دوست داشتن آن بانوی بزرگ از لحاظ دنیوی و اخروی بیان شده است. آنگاه از منظر قرآنی به تبیین مقام و منزلت والای فاطمه زهرا (س) پرداخته شده و جایگاه خاص ایشان نزد خداوند متعال، پیامبر اسلام (ص)، امام علی (ع) و سایر امامان ترسیم شده است.

نویسنده فاطمه زهرا (س) را حقیقتی ناشناخته توصیف نموده و سخنانی از ایشان در زمینه های مختلف اعتقادی مانند توحید و شناخت امامان معصوم (ع)، قرآن کریم و عظمت آن، نماز و دعا، شیعه، حجاب و رعایت عفاف، آداب و سنن اسلامی، اسرار و فلسفه تشریع احکام الهی، مسایل اخلاقی و مسئله شفاعت، گردآوری کرده است. وی همچنین به توصیف مقام معنوی فاطمه زهرا (س) در روز قیامت پرداخته و نیز ابعادی از سیره عملی و اخلاقی ایشان را توصیف کرده است.

«معارف فاطمی: گزیده ای از احادیث نورانی حضرت فاطمه زهرا (ع)» به قلم «مجید جعفرپور» نوشته و توسط نشر «بیت الاحزان» در 148 صفحه منتشر شده است.

«فاطمه تجلی‌گاه انوار آفرینش»

کتاب «فاطمه تجلی‌گاه انوار آفرینش» مروری بر زندگانی و فضایل فاطمه زهرا (س)، سیره عملی، اخلاقی و مصائب ایشان است. در ابتدای کتاب، به بیان دوره های مختلف زندگانی فاطمه زهرا پرداخته شده و تحمل رنج های زیاد توسط این بانوی بزرگ در ادوار مختلف زندگی توصیف شده است. آنگاه به سیره ایشان در زمینه عبادت، رعایت حجاب و عفاف، اطاعت از شوهر، خانه داری، تربیت فرزند، علم، ایمان، تقوا، صبر، شکر، استقامت، ارتباط دائم با خدا و برخی دیگر از فضائل نفسانی ایشان اشاره شده و از منظری روایی و قرآنی به شرح مناقب و کرامات آن بانوی بزرگوار پرداخته شده است.

در بخش دیگری از کتاب به شرح و تفسیر معنای ولایت از لحاظ لغوی، اصطلاحی و قرآنی پرداخته شده و ادله اثبات ولایت و امامت امام علی (ع) و شایستگی همه جانبه ایشان بر سایر صحابه در این زمینه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و دفاع تمام قد فاطمه زهرا از امامت و ولایت آن امام و نقد خلافت خلیفه اول با استناد به خطبه فدکیه، تبیین شده است. در ادامه برخی از صفات فاطمه زهرا در زمینه رسیدگی به احوال یتیمان و فقرا و تأمین نیازهای مردم بیان شده است.

«فاطمه تجلی‌گاه انوار آفرینش» نوشته «سید مجتبی برهانی» است که توسط نشر «بیت الاحزان» در 616 صفحه و 6 جلد منتشر شده است.

«فاطمه (ع) اسوه بشر»

کتاب «فاطمه (ع) اسوه بشر» در معرفی شخصیت حضرت فاطمه (س) و شامل پنج بخش است. کتاب در فصل نخست با عنوان «کلیات» به بیان مباحثی با عناوین ضرورت شناخت اهل بیت (ع)، گستره شناخت اهل بیت، اهل بیت (ع) بهترین الگوی هدایت، فاطمه (س) آینه تمام‌نمای اهل بیت، فاطمه (س) الگوی فراجنسیتی و فاطمه (س) الگویی فراتر از زمان و مکان، پرداخته است.

بخش دوم کتاب، به بررسی فضایل و مناقب اهل بیت (ع) و حضرت فاطمه (س) اختصاص یافته است. «حضرت فاطمه (س) در آینه قرآن» عنوان بخش سوم است که طی آن فاطمه (س) در صفای آینه وحی و به روایت آیات و سوره هایی چون آیه تطهیر، آیه مودت، سوره کوثر، سوره قدر و سوره دهر معرفی شده است.

کتاب در بخش چهارم به بررسی و تبیین سیره حضرت فاطمه (س) در ابعاد علمی و معرفتی، تربیتی و آیین همسرداری و اجتماعی و سیاسی پرداخته است.

بخش پنجم کتاب نیز به طرح هفت پرسش و پاسخ پیرامون حضرت فاطمه (س) اختصاص یافته است.

«فاطمه (ع) اسوه بشر» به قلم «عبدالله جوادی آملی» در 260 صفحه منتشر و توسط «مرکز نشر اسراء» منتشر شده است.

«سیره فاطمی (ع): نگاهی به زندگانی، فضائل و کلام حضرت فاطمه (ع)»

این کتاب زندگانی، فصائل و سیره حضرت فاطمه (س) را شامل می شود. در مقدمه فصل اول آمده است: «فاطمه (س) همانند اهل بیت (س) الگوست؛ زیرا همه ویژگی‌های امامان همچون علم امام، عصمت و ولایت تکوینی در ایشان جمع بود و تنها امام نبود؛ بنابراین، او برای تمام بشریت الگوست و ما باید از این الگویی که خداوند برای ما به عنوان یک نعمت و هدیه فرستاده بهره بگیریم.

یکی از بخش‌های خواندنی این کتاب به ازدواج صدیقه کبری (س) و علی مرتضی (ع) اختصاص دارد. نویسنده در این اثر به بیان ویژگی‌های زندگی مطلوب علوی با مثال زدن از زندگی امام علی (ع) و حضرت زهرا (س) می‌پردازد و نکات زیبایی از زندگی این دو معصوم بزرگوار را به عنوان درس عبرت برای جوانان امروز نقل می‌کند.

«سیره فاطمی (ع): نگاهی به زندگانی، فضائل و کلام حضرت فاطمه (ع)» به قلم «سید احمد خاتمی» در 338 صفحه نوشته و توسط نشر «مسیا» منتشر شده است.

منبع:سایت خبرگزاری دفاع مقدس